Co to jest gratowanie?

Obróbka jest jednym z wielu procesów technologicznych, które powodują powstawanie zadziorów, a nie ma nic gorszego niż ostre skrawki blachy czy inne metalowe elementy, które odstają od powierzchni. Po obróbce materiału często konieczne jest więc zeskrobanie zadziorów, gdyż ostre elementy blachy mogą nie tylko utrudniać idealne dopasowanie do siebie elementów, ale także mogą być dla nas niebezpieczne. Dowiedz się, czym jest gratowanie i w jaki sposób jest wykorzystywane!

Gratowanie - co to

Najprościej mówiąc, gratowanie to wyrównywanie nierównych krawędzi i usuwanie zadziorów z metalu oraz tworzyw sztucznych. Proces gratowania, czyli inaczej mówiąc wykańczania powierzchni, polega między innymi na szlifowaniu, polerowaniu, wygładzaniu, frezowaniu, zatępianiu krawędzi czy szczotkowaniu.

Po co wykonujemy gratowanie?

Gratowanie usuwa metalowe zadziory za pomocą specjalnych narzędzi, które pod różnymi kątami ścierają zadry. Jest to niezbędny etap każdej obróbki metalu, gdyż montaż elementu z zadziorami mógłby skutkować uszkodzeniem urządzenia. Gratowanie to inaczej proces usuwania zadziorów, obróbka ścierna, mająca także na celu usunięcie ostrych krawędzi. Duże znaczenie ma efekt wizualny gotowego produktu, dlatego, gratowanie pozwala na jego ostateczne wykończenie przez pozbycie się wszelkich zadziorów, dzięki czemu powierzchnie wyglądają estetycznie i są w pełni bezpieczne. Dodatkowo proces ten ułatwia dopasowanie do siebie dwóch różnych części.

Czym wykonujemy gratowanie?

Chcąc dobrze zrozumieć proces gratowania, warto najpierw dobrze poznać urządzenia przydatne do tego procesu. Aby gratowanie przebiegło prawidłowo i aby można było osiągnąć satysfakcjonujący efekt, należy użyć specjalistycznych i precyzyjnych narzędzi – gratowników. Gratownik to narzędzie, które składa się ze specjalnego uchwytu oraz wymiennego ostrza i wykorzystywane jest do obróbki ręcznej, która najlepiej sprawdza się w produkcji jednostkowej. Oprócz tego możliwe jest również maszynowe gratowanie detali, do czego wykorzystuje się takie urządzenia jak ściernice, frezarki czy nowoczesne szlifierki taśmowe.

Warto pamiętać, że podczas obróbki metali powinno stosować się rękawice ochronne w celu uniknięcia wypadku lub uszkodzenia skóry.

Jak przebiega gratowanie mechaniczne?

W przypadku mechanicznego gratowania krawędzi najlepszym rozwiązaniem jest użycie procesu mocowanego na bębnie arkusza płótna ściernego. Metalowy element należy położyć na taśmie, po której przesuwa się gratownik. Gratowanie krawędzi przebiega w ten sposób, że bębny poruszają się z dużą prędkością oraz siłą i przez to ścierają wszystkie zadry, które pojawiły się podczas obróbki.

Gratowanie ręczne - jakie narzędzie wybrać

Narzędzie do gratowania powinno być wykonane z trwałych materiałów. Dla przykładu – ostrze jest często wykonywane ze stali szybkotnącej HSS ze względu na jej wytrzymałość i odporność na uszkodzenia. Stal HSS wykorzystywana jest również do produkcji innych narzędzi oraz elementów metalowych.

Ostrza gratowników są zwykle wymienne, co oznacza, że można je zmieniać pod potrzeby użytkownika. W sklepach budowlanych można znaleźć szereg różnych wymiennych ostrzy ważne, aby dobrać odpowiedni dla nas. Natomiast uchwyt gratownika powinien być wykonany z materiału, który nie będzie się ślizgał w dłoni podczas użytkowania, gdyż może to powodować szereg zagrożeń podczas procesu obróbki.

Pozostałe metody gratowania

W przemyśle powszechnie stosuje się wiele rodzajów obróbki tworzyw. Obejmują one również procesy termiczne, chemiczne i elektryczne, także elektrochemiczna metoda gratowania. Poniżej wymieniliśmy kilka z nich.

Gratowanie wibracyjne

Gratowanie wibracyjne najczęściej wykorzystywane jest do szlifowania krawędzi blach. Dzięki temu wykończona powierzchnia zostaje odpowiednio zabezpieczona i można ją poddawać innym zabiegom. Wibracyjne gratowanie krawędzi zmniejsza ryzyko naruszenia struktury elementu. Wykończona powierzchnia umożliwia również trwałe i stabilne umocowanie komponentów i ich idealne dopasowanie do siebie.

Gratowanie chemiczne

W celu dopieszczenia produktu końcowego lub jeśli wytwarzany produkt na linii produkcyjnej ma nadal ostre krawędzie, używa się roztworu chemicznego, aby je wygładzić. Jest to najczęściej wykorzystywane w przypadku przedmiotów o nieregularnych kształtach z dużą ilością trudno dostępnych miejsc.

Dzięki szczelnej obudowie substancje nie wydostają się z komory i nie zagrażają pracownikom. Proces rozpoczyna się od mocowania materiału na stojakach lub koszach, a następnie umieszczenia ich w czystym roztworze, daje to metalowi lśniące wykończenie bez gratów.

Gratowanie wysoką temperaturą

Gratowanie można również wykonać za pomocą maszyn pracujących w wysokich temperaturach. Zabieg ten usuwa wszelkie szorstkie krawędzie lub nierówności z powierzchni przedmiotów takich jak metale.

Powietrze i gaz ziemny trafiają do specjalnej komory wyłożonej stalą, w której w ciągu kilku milisekund dochodzi do zapłonu. Ciepło w komorze sprawia, że wszelkie niepożądane skrawki znikają, nie zmieniając przy tym kształtu reszty materiału. Należy jednak uważać, ponieważ podgrzane tworzywo można z łatwością przebić, dlatego podczas jego dalszej obróbki należy bardziej uważać na materiał.

Gratowanie - gdzie jest wykorzystywane

Gratowanie stosuje się najczęściej w różnych gałęziach przemysłu. Maszyny do gratowania to świetne narzędzia używane we wszelkich przedsiębiorstwach zajmujących się wytwarzaniem elementów metalowych i tworzyw sztucznych. Gratowanie znajduje zastosowanie w takich branżach jak:

motoryzacja,
meblarstwo,
medycyna,
jubilerstwo,
lotnictwo.

Co to jest gratowanie?

Rodzaje frezowania – jak dobrać odpowiednie narzędzie?

Budowa noża tokarskiego